Rola dolara amerykańskiego w kształtowaniu kursu EUR na rynkach światowych

Dolar amerykański (USD) od dziesięcioleci pełni funkcję głównej waluty rezerwowej świata. Jego dominacja w międzynarodowych transakcjach handlowych, finansach i inwestycjach czyni z niego punkt odniesienia dla wyceny pozostałych walut – w tym euro (EUR), drugiej najważniejszej waluty globalnej. Relacja EUR/USD nie tylko odzwierciedla stan gospodarek USA i strefy euro, ale też wpływa na cały system walutowy.

USD jako waluta referencyjna w systemie walutowym

Dolar jest używany w ponad 80% transakcji na rynku walutowym, co czyni go głównym miernikiem wartości innych walut. Kurs EUR/USD to najczęściej handlowana para walutowa na świecie – stanowi punkt odniesienia nie tylko dla inwestorów, ale także dla polityki monetarnej i gospodarczej wielu krajów.

Zmiany kursu dolara – wynikające z decyzji Rezerwy Federalnej (Fed), danych makroekonomicznych czy wydarzeń geopolitycznych – niemal natychmiast znajdują odzwierciedlenie w kursie euro. Kiedy dolar się umacnia, euro zazwyczaj traci na wartości względem niego, i odwrotnie – osłabienie USD sprzyja aprecjacji EUR.

Stopy procentowe i polityka monetarna USA

Jednym z najważniejszych czynników wpływających na kurs EUR poprzez dolara są różnice w polityce monetarnej Fed i Europejskiego Banku Centralnego (EBC). Gdy Fed podnosi stopy procentowe szybciej niż EBC, aktywa denominowane w dolarach stają się bardziej atrakcyjne, co prowadzi do wzrostu popytu na USD i spadku wartości EUR.

Odwrotna sytuacja – np. gdy EBC zacieśnia politykę szybciej niż Fed – może prowadzić do umocnienia euro. Rynki walutowe wyceniają te różnice w oczekiwaniach stóp procentowych z dużym wyprzedzeniem, dlatego nawet sugestie zmiany polityki mogą wpłynąć na kurs EUR/USD.

Reakcje rynku na dane makroekonomiczne USA

Dane z amerykańskiej gospodarki – takie jak inflacja, stopa bezrobocia, PKB czy nastroje konsumenckie – mają ogromne znaczenie dla kursu EUR. Silne dane z USA wspierają dolara i mogą prowadzić do spadku kursu EUR/USD, podczas gdy słabsze dane mogą osłabiać dolara i wzmacniać euro.

Dzieje się tak dlatego, że USA to największa gospodarka świata, a dolar – jej waluta narodowa – stanowi główny składnik rezerw walutowych banków centralnych na świecie. Inwestorzy i instytucje finansowe reagują na dane z USA, modyfikując swoje portfele, co wpływa na relacje między walutami.

USD jako „bezpieczna przystań” w czasach niepewności

W okresach globalnych napięć – np. kryzysów finansowych, wojen, pandemii – dolar amerykański działa jako tzw. „safe haven”, czyli bezpieczna przystań dla kapitału. Inwestorzy sprzedają wtedy aktywa ryzykowne i kupują dolara, co prowadzi do jego aprecjacji i jednoczesnego spadku kursu euro względem dolara.

W takich sytuacjach kurs EUR/USD odzwierciedla nie tylko fundamenty gospodarcze, ale też nastroje inwestorów i globalne przepływy kapitału. Euro, mimo swojej roli regionalnej, nie dorównuje wówczas sile przyciągania dolara.

Dolar a globalna polityka i handel

Rola dolara w handlu międzynarodowym i rozliczeniach surowcowych (np. ropy naftowej czy gazu) powoduje, że jego kurs wpływa pośrednio na warunki wymiany handlowej w strefie euro. Gdy dolar się umacnia, ceny surowców w euro rosną, co wpływa na inflację i bilans handlowy państw europejskich. To z kolei może prowadzić do zmian polityki EBC, które oddziałują na kurs EUR.

Jednocześnie polityka handlowa USA – w tym sankcje, umowy bilateralne i decyzje dotyczące ceł – może bezpośrednio wpływać na postrzeganie dolara, a tym samym na kursy jego głównych rywali, w tym euro.

---

Źródła:

1. „Global Currencies and Exchange Rate Dynamics”, 2020, Lucas Meinhardt
2. „The Dominance of the Dollar and its Implications”, 2019, Isabella Chen
3. „Monetary Policy Interactions in the Euro-Dollar Market”, 2021, Adrian Kowalski